Rusya ve Ukrayna hububat üretiminde ve ihracatında dünyanın en önemli iki ülkesi. Rusya’nın buğday üretimi 75 milyon ton, ihracatı 35 milyon ton. Ukrayna’nın buğday üretimi 33 milyon ton, ihracatı 24 milyon ton. Rusya buğdayda dünyanın en büyük ihracatçısı konumunda. Dünya buğday ihracatının yüzde 20’sini Rusya, yüzde 10’unu Ukrayna gerçekleştiriyor.
Ayrıca bu iki ülke dünya ayçiçek ihracatının yüzde 32’sini, arpanın yüzde 31’ini, mısır ve kanolanın yüzde 19’unu yapmaktadır.
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaştan tarım ve gıda piyasalarını doğrudan etkileniyor.
Rusya’nın saldırısı ile birlikte buğday, mısır, soya ve ayçiçeği fiyatlarında önemli artışlar oldu. Chicago Borsası’nda sadece 28 Şubat’ta yüzde 8 artış yaşandı. Buğdayın tonu 2021 yılında ortalama 293 dolarken fiyat 343 dolara ulaştı. Mısır fiyatı yüzde 3.7, soya fasulyesi de yüzde 2.5 arttı.
Savaşın devam etmesi durumunda hububat fiyatları başta olmak üzere gıda fiyatlarındaki artış devam edecek. Buda tarımsal üretimi yetersiz olan ülkelerde tedarik konusunda sıkıntı yaratabilir.
Rusya ve Ukrayna Türkiye’nin tarım dış ticaretinde önemli iki ülke konumunda.
Türkiye, Rusya ve Ukrayna’dan buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, kepek, küspe gibi ürünler ithal ediyor.
2021 yılında Türkiye’nin ihracatında Rusya 5.8 milyar dolar, Ukrayna 2.9 milyar dolar pay aldı.
2021 yılında Rusya’dan 29 milyar dolar, Ukrayna’dan 4.5 milyar dolar ithalat gerçekleşti.
Türkiye’nin tarım ürünleri ithalatında Rusya ilk sırada, Ukrayna ikinci sırada yer alıyor.
Toplam dış ticaret hacmi Rusya ile 34.8 milyar dolarken Ukrayna’yla 7.4 milyar dolar. Her iki ülkenin toplam dış ticaret hacmi 42.2 milyar dolar.
TÜİK verilerine göre, Türkiye'nin 2021 yılında toplam buğday ve buğday ürünleri ithalatında Rusya'nın payı 2021'de yüzde 66, Ukrayna'nın payı ise yüzde 18.5 düzeyinde gerçekleşti.
Türkiye, ithal ettiği buğdayın önemli bir bölümünü un ihracatında değerlendiriyor.
Ülkemizde hasada kadar bir olumsuzluk öngörülmüyor.
Buğday üreten ülkelerde buğday arzı imkanları mevcut olup dünya buğday stoklarında ve uluslararası buğday ticaretinde bir sıkıntı öngörülmüyor. Kaldı ki Mayıs ayı sonu başlayacak yeni hasat dönemine kadar buğday başta olmak üzere hububat arzında devletimiz tarafından alınan tedbirlerle bir eksikliğin olmayacağı öngörülmektedir.
Bu hassas zamanda 2022 hasat dönemine kadar ürün arz ve talep dengesinin sürekli takip edilmesinde fayda var.
Rusya-Ukrayna arasındaki savaşta kimileri yaşamını yitirirken kimileri vatanlarını terk etmek zorunda kalıyor. Kayıpların ve ayrılıkların son bulması için savaşın biran önce bitmesi, barışın tüm dünyada hâkim olması gerekiyor.
Saygılarımla.
Mehmet REİS – 0532 234 47 94