Bazı olaylar vardır ki yaşarken pek dikkat çekmez. Ne olduğu sonradan anlaşılır. Millî Mücadelede; coğrafyasıyla, insanıyla çok önemli roller oynayan İnebolu, maalesef o canlı
günlerini arar hâle geldi ve bu arada birçok insan İnebolu’dan geldi geçti.
İnebolu’ya gelen Kaymakamımız Ahmet Vezir Baycar, İlçemizi her yönüyle tahlil ettikten sonra, hayalim diyerek bir girişim başlattı ve İnebolu Sempozyumu’nun yapılmasına öncülük etti.
İlk defa İnebolu’da böyle bir toplantı yapıldı ve gayet de başarılı oldu. 7 ayrı ilden gelen, yolları bir şekilde Kastamonu ile kesişmiş, fikir üretmiş 31 Akademisyen; tarihi, ekonomisi, arkeolojisi, edebiyatı ve coğrafyasıyla İnebolu’yu mercek altına alan çalışmalarını sempozyumda sundular. On beşer dakikalık zaman diliminde ancak satır başları anlatılan bu çalışmanın kitap hâline getirilmesi çok değerli bir kaynak oluşturacak.
Düzenleme komitesi ve bölüm başkanı Doç. Dr. Şerif Demir hocamızın belirttiği gibi bu bir başlangıç teşkil edecek, bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacak. Bu sempozyumda ortaya çıkan sonuçlardan biri de Kastamonu Üniversitesi’nin İnebolu’yu akademik olarak mercek altına alması ve bundan sonra yapılacak olan araştırma ve etkinliklere katkı sağlayacak olmasıdır. Bu bağlamda hocamız; İnebolu için biz üzerimize düşeni Üniversite olarak yapmaya, her türlü katkı vermeye hazırız ama İnebolu hazır mı? diye sordu.
İnebolu hazırsa bu günden sonra İnebolu’nun geri kaldığından bahseden, eleştiren herkesin içinde olduğu bir süreç başlatılacak. Yapılacak toplantıda herkes eteğindeki taşları dökmeli ve sorumluluk almalı. Tam da bunun vakti. İnebolu’nun kalkınması bireysel bir iş değildir. Gerçek anlamda birlik ve beraberlik sağlanırsa başarabiliriz. Kimsenin hazırı beklemeye, o yapsın; benim cebim dolsun demeye hakkı yok. Bu alışkanlıklardan vazgeçmemiz lazım.
Bir memlekette geçmişte yaşananlar onun tarihidir. Geçmişten ders almak için okunmalı, okutulmalı ve anlatılmalıdır. Tarih, karın doyurmayan bir hikâye, ya da masal değildir. Bir memleketin şanı, şerefidir. Geçmişinin karnesidir. Aynı zamanda geleceğinin reçetesidir. İnebolu’nun tarih karnesinde, “geçti” yazmaktadır. Artık reçeteyi yazmanın zamanı gelmiştir.
Millî Mücadele’ye verdiğimiz olmazsa olmaz katkı ile Cumhuriyetimiz kurulmuş ve bu günlere gelmişiz. Şikâyetimizde haklıyız, bu fedakarlığın manevi ödülü İstiklal Madalyamız var ancak maddi karşılığını alamamışız. İşte tam da yapılmaya çalışılan şey, bunu temin etmek için çaba göstermektir.
Bu sempozyum; benim açımdan, İnebolu’nun dünü, bugünü, yarını adıyla yaptığım çalışmaların bütünlenmiş hâli olup son derece faydalı olmuştur. Akademisyen hocalarımız yaptıkları konuşmalarda İnebolu’nun bu bölgede ayrıcalıklı bir yerde bulunduğunu, önem verilmesi, dikkat edilmesi gereken bir ilçe olduğunu, yerel tarih çalışmasının çok önem arzettiğini ve kendilerine birinci elden bir kaynak oluşturduğunu ifade etmişlerdir.
Birçok yerde tarihî şahsiyet sayısı oldukça azken, yalnızca bir iki kişiden söz edilirken, İnebolu’da Ömer Seyfettin, Mehmet Akif Ersoy, Nazım Hikmet, Orhan Şaik Gökyay, Oğuz Atay gibi edebiyatımızın güzide pek çok şahsiyeti yaşamış ve buralarda iz bırakarak bu dünyadan göçüp gitmişlerdir.
Ömer Seyfettin’in 7 yaşındayken İnebolu’da yaşadığını, ilkokula burada gittiğini öğrenip kamuoyuna anlatmaya uğraşırken Doç. Dr. Zeki Gürel hocam geldi, aynı şeyleri söyledi. Sempozyum sonrası İnebolu Nüfus Müdürlüğünden yaptığımız araştırma sonucu, babası Yüzbaşı Ömer Şerif’in nüfus kaydına ulaşıldı. 1891 yılında İnebolu Askerlik Şubesinin ilk başkanlığını yaptığı anlaşıldı ve belgesi için de bir adım daha ileriye gidildi. Artık herkes önemli edebiyatçılarımızdan Ömer Seyfettin’in hatırasına sahip çıkabilir ve İnebolu ile adını yan yana anabilir.
Ben de yaptığım sunumda İnebolu’da iz bırakan değerlerimizden bazılarını tarihî resimler eşliğinde anlatmaya çalıştım. Bu isimlerin kaydını buraya düşerek yazıma son vermiş olayım.
Din Adamı: Hacı Ziya Efendi
Tüccar: Hacı Yakup Bey, Hacı Mehmet Aydın
Mütahhit: Erzurumlu Nafiz Kotan, Çolakoğulları, Celasin Karakocaoğlu
Doktor: İsmail Hakkı Bey, Salih Osmanoğlu
Eczacı: Yusuf Cemal, Ali Haydar, Sabri Tatlı
Veteriner: Sabiha Aydemir
Esnaf: Selahattin Çelebi
Foto: Sabri Cebe.
Bu vesile ile sempozyumun yapılmasına katkı veren isimlerini tek tek yazamadığım herkese sonsuz teşekkürler ederim. Açılan yoldan hep birlikte yürüyerek İnebolu’yu hak ettiği yere ulaştıracağız inşaallah.
Mustafa Sıtkı FAKAZLI
Diş Hekimi - Yerel Tarih Araştırmacısı