İnebolu'da yayınlanan ilk gazete, Güzel İnebolu gazetesinde 1929 ve 1930 yıllarına ait 30 Ağustos bayramı haberlerini aynen buraya aktarıyorum. Sadece 30 Ağustos değil diğer bayramların da uzunca bir süre askerlik şubesi önünde toplanılarak başladığını Güzel İnebolu gazetesinden öğrendik. Günümüzde de artık birçok bayramda başlangıç olarak askerlik şubesi seçiliyor ve programlar buradan başlıyor. Askerlik Şubemizin yakın tarihlerde Belediyemiz tarafından yaptırılacak restorasyonu sonrası geçmişte önemli olayların yaşandığı bu mekân tekrar eski hareketli günlerine kavuşarak İnebolu’nun tanıtımına katkı sağlayacak.
30 AĞUSTOS
Türk tarihinin belli başlı günlerinden biri de 30 Ağustos’tur. 1338 senesi 26 Ağustos sabahı taarruza geçen Türk ordusu 30 Ağustos günü hitam bulan başkumandanlık meydan muharebesi ile kati ve Büyük Zafer’in temini ve Yunan kuvvetlerini tamamen mağlup ve perişan etmiştir. 10 Mayıs 1335 sabahından itibaren Yunan’ın vahşeti yüzünden kan ağlayan köy ve kasabalarımız, 30 Ağustos’tan 11 Eylül’e kadar Yıldırım suretiyle devam eden takip sayesinde Ay Yıldızlı sancağına kavuşmuş, şinaat (kötülük) ve levsiriyâ (iki yüzlülük kiri) Akdeniz omuğunun içinde boğulmuştur. 30 Ağustos Türk taarruzuna kati bir şekil vererek Türk vatanının halâsını temin ettiği için tarihimizde çok büyük ve şerefli bir yer işgal etmiştir. Bu mübarek günü her yıl tesis etmek Türk camiası için borçtur.
30 Ağustos’un bu mübarek varlığına, bir de tayyare günü ilave edilmiştir ki bugünün kutsiyet ve azameti bir kat daha tezahür etmiş ve Türk’ün iki Bayramı bir araya gelmiştir. Tayyareciliğin son yıllarda aldığı şekil akıllara büsbütün hayret vermektedir. Asrımızın fen ve sanat aleminde tayyare kadar süratle ilerleyen bir varlık mevcut değildir. Harbin yürüyüşün bütün emniyeti, ordu ve memleketlerinin bütün mukadderatı tayyarelere bağlıdır. Birkaç seneden beri tayyarelerde vücuda getirilen gaz depoları teşkilatı sayesinde toplu bulunan bir ordu veya bir şehrin mahvı temin bulunmaktadır. Tayyarelerin neticesinde harp meydanı ile 20 gün uzaktaki cephe gerisi müsavi (eşit) vaziyete gelmiştir. Bir memleketin bütün varlığını koruyacak olan tayyareyi hatırdan çıkarması büyük bir hata olduğunu bu vesileyle hatırlatmak istiyoruz. 30 Ağustos’u meydana getiren kahraman Türk ordusunu Başkumandanını ve bütün kumanda heyetini ve Türk tayyareciliği için önem ve çalışanları hürmet ve minnetle selamlarız.
ZAFER BAYRAMI PROGRAMI
1.Merasim 30 Ağustos 1930 Cumartesi günü sabahleyin saat 10.00’da şube bahçesinde icra edilecektir. Bu saatte belediye tarafından 3 top attırılacaktır.
2.Merasim bilumum Kara Deniz Hava ve Jandarma kıtaları ile mektepler ve memurun ile ahali iştirak eder, ahali ihtiyaridir (isteğine bağlıdır).
3.Merasim mahallinde içtima edildikten sonra biraz istirahati müteakip en küçük rütbeli bir zabit tarafından Dumlupınar’daki Başkumandanlık Muharebesi’nin menakibi hakkında bir nutuk irat olunur (okunur). Hariçten herhangi bir zat ve yahut mektepler tarafından nutuk irat edilebilir.
4.Nutukları müteakip şubedeki merasime nihayet verilerek Tayyare Cemiyetine gidilir.
5.Gece de aynı zamanda asker, mektep ve ahali tarafından fener alayı teşkil edilerek kasabanın muhtelif mahalleleri dolaşıldıktan sonra, şube bahçesinde ve kasabada eğlenceler tertip ve bu yevmi mübeccel (büyük gün) tesit edilir (kutlanır).
ERTESİ GÜN
30 Ağustos sabahı memureyn-i mülkiye, cemiyetler, Halk Fırkası ve Belediye erkanı, esnaf mümessilleri ve ahali şube bahçesinde toplanarak şube reisi Osman Bey tarafından aynen neşrettiğimiz nutuk irat edilmiş (okunmuş) ve şehrimizdeki asker ve jandarma tarafından resmi selam ifa edildikten sonra halka şeker takdim edilmek suretiyle merasime nihayet verilmiştir.
Gece de davullar, fener alayları tertip edilerek şehrin muhtelif semtlerinde icra-i şaduman edilmiştir (sevinç uyandıran uygulamalar gerçekleştirilmiştir). Şube Reisi Bey’in nutku:
Efendiler, bugün Dumlupınar’da Başkumandan Muharebesi’nde Yunan ordusunun imha edildiği gündür. Başkumandan Muharebesi, Türk vatanperverliğinin timsalidir. Başkumandan Muharebesi istiklal-i millimize hateme çekmek (ulusal bağımsızlığımıza son vermek) isteyen düşmana vurulan idam hüküm siyasetinin mebdeidir (başlangıcıdır). Türk milleti Mudanya ve Lozan Müzakeratı’nın mesut netayicini düşman ordusunun son nefesini verdiği Dumlupınar’da o anda kazandı. Türk milleti bir azim ve iman ile çalıştığı inkılabın esasını Dumlupınar’da kurdu. Türk’ün imhasına çalıştığı Sevr Muadehesi Dumlupınar’da parçalandı. Yerine şehit kanı ile yoğrulan Cumhuriyet esası Dumlupınar’da kuruldu. Bugün Türk'ün en büyük günüdür, bugünü tebcil edelim (onun kıymetini bilelim), vatan uğrunda kahramanca ölen şühedamızı unutmayalım.
Yaşasın Gazi Mustafa Kemal Paşa, Yaşasın Millet, Yaşasın Ordu!
Kaynak:
Güzel İnebolu gazetesi, 4 Eylül 1929
Güzel İnebolu gazetesi, 29 Ağustos 1930
| Bu haber 210 defa okunmuştur.
